Ο βελονισμός είναι μια από τις αρχαιότερες μεθόδους θεραπείας στον κόσμο με ευρήματα από την προϊστορία, η οποία βελτιώνει την φυσική άμυνα του οργανισμού και ενισχύει τη λειτουργία του, ενώ έχει αποδεδειχθεί ότι οι βελόνες διεγείρουν την έκκριση ενδογενών οπιοειδών των ενδορφινών, με αποτέλεσμα να προκαλείται ένα γενικευμένο συναίσθημα χαλάρωσης και ευεξίας καθώς και μείωσης του πόνου. Πολύ πρόσφατες έρευνες έδειξαν επίσης ότι βελτιώνεται πολύ η αίσθηση του πόνου λόγω της διέγερσης της έκκρισης αδενοσίνης. Γενικότερα η είσοδος της βελόνας στο δέρμα ή στο μυ προκαλεί τόσο τοπικές βιοχημικές αντιδράσεις όσο και δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα και ιδιαίτερα στον υποθάλαμο. Η έρευνα για τη νευροφυσιολογία του βελονισμού διεξάγεται σήμερα στα σημαντικότερα πανεπιστημιακά ιδρύματα των Ηνωμένων   Πολιτειών όπως στο Harvard, Yale, John Hopkins, Columbia, ενώ οι περισσότερες Ιατρικές  Σχολές έχουν τον βελονισμό ως επιλεγόμενο μάθημα. Σε πολλά Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια διδάσκεται επίσης το μάθημα του βελονισμού προαιρετικά, ενώ ο βελονισμός έχει αναγνωρισθεί από τα Εθνικά Συμβούλια Υγείας σαν ιατρική πράξη. Στην Ελλάδα, στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και στο μάθημα της Αναισθησιολογίας, διδάσκονται ορισμένα στοιχεία σχετικά με τον βελονισμό. Στα ιατρεία πόνου σε όλον τον κόσμο αλλά και πλέον και στην Ελλάδα (Σισμανόγλειο, Νίκαια, ΚΑΤ, Ευαγγελισμός, Αιγινιτίειο, Λαϊκό, Αχέπα) εφαρμόζονται τεχνικές βελονισμού για την αντιμετώπιση του πόνου.

Σήμερα πάνω από 200 κέντρα στις Η.Π.Α. χρησιμοποιούν τον βελονισμό ως εναλλακτικό υποστηρικτικό μέσο απεξάρτησης από ουσίες όπως η κοκαΐνη, το αλκοόλ και η νικοτίνη. Φαίνεται ότι σημεία βελονισμού πάνω στο αυτί παίζουν σημαντικό ρόλο στην απεξάρτηση από τη νικοτίνη, καθώς ο Γάλλος ιατρός Paul Nogier χαρτογράφησε το 1960 την απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος ως ανεστραμμένου εμβρύου πάνω στο ανθρώπινο αυτί. Παρόλο που η κλινική έρευνα είναι ακόμη σε εξέλιξη, η κλινική εμπειρία δείχνει ότι ο βελονισμός βοηθάει στη δημιουργία αισθήματος απέχθειας προς τη νικοτίνη.